ŻAKARDY. POMIĘDZY STRUKTURALNĄ KONIECZNOŚCIĄ A WZOREM
Dążenie do porządku ma kluczowe znaczenie zarówno w świecie organicznym, jak i nieorganicznym. Proces realizacji moich tkanin w technice żakardowej przebiega na dwóch poziomach – wizualnym, zauważalnym dla odbiorcy i strukturalnym, niezauważalnym, ale niezwykle istotnym na poziomie technicznego opracowania pomysłu. Podstawą systemu jest tutaj splot tkacki wyrażony za pomocą ułamka, czyli stosunku pokryć osnowowych i wątkowych. Tak powstają gradient i faktura w tkaninie. W prezentowanych pracach porządek zastosowanych splotów tkackich, dobór wielobarwnych przędz, tworzą strukturę wielowarstwową, która jest interpretacją projektu plastycznego wykonanego na papierze przy użyciu pędzli, piórka, farb, tuszu. Dla zwielokrotnienia kontrastu jest on wykonany z gestu, wyraża stany emocjonalne autora, podobnie jak charakter pisma. Ponieważ silna struktura podstawowa tkaniny żakardowej może znieść w procesie jej powstawania pewną ilość odchyleń, stosuję długie przeploty, szukam dla nich technicznych umocowań, wykorzystując w tym celu nietypowe, kontrastowe nitki, które nie będą zagrażać harmonii dzieła. Uważam, że błąd jest w pewnym sensie koniecznością, swego rodzaju testem.
Fragmenty tekstu z katalogu towarzyszącemu wystawie:
Trzeba odwagi, by w XXI wieku stawiać na żakard jako instrument artystycznej wypowiedzi. Uwikłany w rygory mechanicznej realizacji, zdaje się być zaprzeczeniem nieskrępowanego gestu czy walorowych niuansowań na rzecz osadzonych w sieci powtarzanych, rytmicznych układów motywów bądź wiernego odwzorowywania nawet i skomplikowanych wizerunków, lecz w jednostajnie wytkanych powierzchniach.
(...)
Krok po kroku Artystka utworzyła z żakardowej techniki rodzaj autorskiego języka. Jej unikatowe tkaniny, które nazywa „kuponami” nagradzano na 8. International Fiber Art Biennale From Lausanne to Beijing w Chinach (Nantong 2014 – Wyróżnienie), Międzynarodowym Triennale Tkaniny w Łodzi (2013 – Srebrny Medal, 2007 – Nagroda Fundacji AKAPI za najlepszy debiut). Jest również laureatką konkursowych wystaw miniatury tkackiej, w których uczestniczy od początku lat 90. (Łódź od 1992; Szombathely 1996; Krosno: 2002 – Wyróżnienie, 2014 – nominacja do nagrody; Gdynia: 2010 – II Nagroda; Chersoń 2017). I choć działa z sukcesem na innych polach przynależnych tekstylnemu medium i tekstylnemu wzornictwu (malarstwo na jedwabiu, tkaniny nicielnicowe i ręcznie folowane, projekty obiciowych tkanin przemysłowych, m.in. dla PLL LOT), to jednak autorskie wielkoformatowe prace żakardowe otwierały Jej drzwi do najważniejszych przedsięwzięć wystawienniczych, począwszy od 3. i 4. International Competition w Kioto (1992, 1994), ogólnopolskich wystaw tkaniny unikatowej w Łodzi(od 1992;w 2016 – nominacja do nagrody), wielkiej tury Different Voices. New Art from Poland (USA, Polska: 1998–2000) czy niedawno: Festiwal Tkanin Concordia Design w Poznaniu (2014), 5. Riga International Textile and Fibre Art Triennial w Rydze (2015), designerska TEXTURA. A Polish touch (Londyn 2017) oraz Artapestry5 (Dania, Szwecja, Łotwa, Rumunia 2018). Są także sercem wystaw indywidualnych Artystki (m.in.: Żyrardów 2014, Gdańsk 2013, Łódź 2010).
(...)
Zespół tkanin przygotowanych na wystawę w Galerii TEST stanowią jedno i dwustronne makaty unikatowe. Odzwierciedlają najnowsze poszukiwania. Łączy je maestria techniczna, dzieli różnorodność użytych plastycznych pomysłów i zastosowanych środków. Wszystkie są tkaninami złożonymi i wielowątkowymi. We wszystkich podkreślona została uroda i cechy materii: począwszy od ulubionych lnów, mocno skręconej bawełny, po lśniące włókna wiskozowe i blikujące nici monofilamentu, przez wachlarz przędz wpisujących się w kontrasty błysku i matu. Bogactwu surowców sekunduje wyjątkowo szeroka gama barwna, dochodząca do 24 kolorów (!). Wraz z obfitością zastosowanych splotowych rozwiązań (w tym charakterystycznych pasm nieprzytrzymanego osnową wątku),stały się budulcem różnorodnie skonstruowanych powierzchni: od gładkich przez porowate, fakturowane z zaakcentowanym duktem linearnego „quasi-haftu”, po silnie reliefowane o wyglądzie miękkiej płaskorzeźby. Uwodzą formą i wysmakowanym skoloryzowaniem. Najmniejszy ich wycinek, jak w orientalnym dywanie, może być źródłem ciągłego odkrywania nowych elementów wpisanych w strukturę tkaniny, zmiennych wraz ze zmianą kąta widzenia i kierunkiem padania światła.
Małgorzata Wróblewska Markiewicz sierpień 2018
Projekt ekspozycji Apoloniusz Węgłowski,
KATALOG / CATALOGUE
tekst: Małgorzata Wróblewska Markiewicz
tłumaczenie na język angielski: Gabriela Łukasiewicz, Katarzyna Zając (s./p. 15)
projekt graficzny katalogu: Wojciech Bedyński (MIK)
zdjęcia: Andrzej Domiza
redakcja i korekta:Anna Kowalska (MIK)
